Αιμοκάθαρση
Γενικά υπάρχουν δύο μέθοδοι υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας: η αιμοκάθαρση και η περιτοναϊκή κάθαρση, που χρησιμοποιεί ως «φίλτρο» ένα δίκτυο τριχοειδών αγγείων που βρίσκεται στην κοιλιά (περιτοναϊκή κοιλότητα), για να φιλτράρει το αίμα, αντί για το μηχάνημα αιμοκάθαρσης. Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου ωστόσο, εξαρτάται από τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς και τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού του.
H αιμοκάθαρση είναι μια επαναστατική και σωτήρια μέθοδος υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας με το μηχάνημα αιμοκάθαρσης, που υποκαθιστά μία πολύ ζωτική διεργασία του οργανισμού, όταν αυτός δεν είναι σε θέση να την κάνει. Η αιμοκάθαρση πραγματοποιείται με τη χρήση του μηχανήματος αιμοκάθαρσης, του φίλτρου και του ειδικού διαλύματος υγρών.
Όταν είναι λειτουργικοί οι νεφροί φιλτράρουν το αίμα, απομακρύνοντας τις επιβλαβείς ουσίες και το περίσσευμα υγρών από τροφές και υγρά που καταναλώνουμε μέσα στην ημέρα και μετατρέπουν τις ουσίες αυτές σε ούρα που θα αποβληθούν από το σώμα. Σε περιπτώσεις όμως που οι νεφροί ή ο νεφρός (σε περιπτώσεις όπου υπάρχει ένας και μοναδικός νεφρός) του ασθενούς, παρουσιάζουν πολύ περιορισμένη λειτουργία λόγω κάποιας σοβαρής νεφρικής πάθησης (ανεπάρκεια), τότε απαιτείται αιμοκάθαρση, προκειμένου να πραγματοποιηθεί τεχνητά η διαδικασία την οποία κανονικά θα έκαναν οι νεφροί.
Εάν οι νεφροί δεν λειτουργούν σωστά, αν για παράδειγμα, έχετε προχωρημένη χρόνια νεφρική νόσο (νεφρική ανεπάρκεια) – τότε το αίμα μπορεί να μην φιλτράρεται σωστά και αυτό να έχει ως αποτέλεσμα οι επιβλαβείς ουσίες και τα υγρά να συσσωρεύονται στο αίμα σας σε επικίνδυνα για τον οργανισμό σας επίπεδα. Μάλιστα, αν η νεφρική ανεπάρκεια αφεθεί για αρκετό καιρό χωρίς θεραπεία, μπορεί να επιφέρει μια σειρά από δυσάρεστα συμπτώματα -συνεχή ναυτία, και εμετό, κόπωση, οίδημα, αλλοιώσεις στο δέρμα- και τελικά να αποβεί μοιραία.
Ο στόχος της αιμοκάθαρσης λοιπόν είναι να υποκαταστήσει την ανεπαρκή λειτουργία των νεφρών και να φιλτράρει ανεπιθύμητες ουσίες και υγρά από το αίμα, αποτρέποντας την επιδείνωση της υγείας σας. Συνήθως θα ξεκινήσετε αιμοκάθαρση όταν εμφανίσετε τα πρώτα συμπτώματα ή αν οι εργαστηριακές εξετάσεις δείχνουν τοξικά επίπεδα αποβλήτων στο αίμα σας. Το πότε πρέπει να ξεκινήσετε την αιμοκάθαρση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως:
Ο θεράπων ιατρός σας θα σας ενημερώσει πότε πρέπει να ξεκινήσετε τη θεραπεία, καθώς και ποιος τύπος αιμοκάθαρσης ή υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας μπορεί να είναι ο ιδανικός για την περίπτωσή σας. Η αιμοκάθαρση είναι η πιο συνηθισμένη θεραπεία ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 1 εκατομμύριο ασθενείς σε όλο τον κόσμο, διατηρούνται στη ζωή με αιμοκάθαρση και αν δεν υπήρχε αυτή η μέθοδος θα είχαν καταλήξει από νεφρική ανεπάρκεια μέσα σε 2 εβδομάδες.
Όπως προαναφέραμε, υπάρχουν δύο διαφορετικές μέθοδοι υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας, παρόλο που έχουν κοινό στόχο και αποτέλεσμα. η διαδικασία για να επιτευχθεί η κάθαρση του αίματος διαφέρει ελαφρώς και εξαρτάται από την γενικότερη υγεία και κατάσταση του ασθενούς.
Η αιμοκάθαρση είναι ο πιο κοινός τύπος υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας και αυτός που γνωρίζουν οι περισσότεροι. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, δημιουργείται αρτηριοφλεβική επικοινωνία (φίστουλα) μεταξύ αρτηρίας και φλέβας, είτε τοποθετείται μόσχευμα αιμοκάθαρσης (AVG), είτε τοποθετείται καθετήρας αιμοκαθάρσεως (CVC) σε μεγάλη φλέβα του σώματος (σφαγίτιδα, υποκλείδιος, μηριαία).
Οι ανωτέρω αγγειακές προσπελάσεις δίνουν τη δυνατότητα σύνδεσης μέσω βιοσυμβατών συνθετικών σωλήνων (“γραμμές αιμοκαθαρσης”) με το μηχάνημα της αιμοκάθαρσης, σε δύο σημεία, “αρτηρία” και “φλέβα”. Το αίμα περνά κατά μήκος της “αρτηρίας” στο μηχάνημα που διαθέτει ειδικό φίλτρο για τον καθαρισμό του και στην συνέχεια επιστρέφει φιλτραρισμένο μέσω της “φλεβας”.
Στα κέντρα αιμοκάθαρσης, αυτή η διαδικασία πραγματοποιείται συνήθως 3 ημέρες την εβδομάδα, και κάθε συνεδρία διαρκεί περίπου 4 ώρες.
Για να επιβεβαιώσουμε ότι η διαδικασία είναι αποτελεσματική, πραγματοποιούνται αιματολογικές εξετάσεις πριν και μετά την κάθαρση για να μετρήσουμε την ποσότητα της ουρίας στο αίμα. Οι δύο βασικοί δείκτες στους οποίους δίνουν έμφαση οι γιατροί για να μετρήσουν την επάρκεια της αιμοκάθαρσης είναι ο Kt/V και URR. Ο Kt/V είναι ο πιο ακριβής δείκτης μέτρησης επάρκειας της αιμοκάθαρσης και ουσιαστικά αποτελεί σύγκριση της ποσότητας του υγρού που «καθαρίζεται» από την ουρία σε κάθε συνεδρία, ως προς την ποσότητα των υγρών στο σώμα, ενώ λαμβάνει υπόψιν και άλλους παράγοντες όπως την απώλεια βάρους κατά την αιμοκάθαρση. Η δείκτης Kt/V πρέπει να κυμαίνεται στο 1.2
O URR είναι ο υπολογισμός του ποσοστού μείωσης ουρίας (Urea Reduction Ratio) και για να υπολογιστεί γίνεται αιματοληψία πριν και μετά την αιμοκάθαρση και στη συνέχεια συγκρίνονται τα ποσοστά ουρίας στα δύο αποτελέσματα. Το επιθυμητό ποσοστό μείωσης ουρίας μετά την αιμοκάθαρση πρέπει να κυμαίνεται στο 65%. Σε περίπτωση που τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων δείξουν ότι η αιμοκάθαρση δεν επαρκεί, τότε θα πρέπει ο γιατρός να ελέγξει ότι όλα λειτουργούν σωστά με το μηχάνημα και το φίλτρο, να επανεξετάσει το χρόνο θεραπείας του ασθενούς ή να διερευνήσει τυχόν προβλήματα που μπορεί να προέκυψαν μετά την τοποθέτηση της αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας.
Πέρα από τους παραπάνω σαφείς δείκτες, η ποιότητα της αιμοκάθαρσης διαφαίνεται δευτερευόντως και στην μεταβολή της αρτηριακής πίεσης του ασθενούς, αλλά και από τα αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων που μας δείχνουν το κάλιο, την κρεατινίνη, το φώσφορο και την αλβουμίνη στο αίμα. Εάν όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία είναι σε καλά επίπεδα, τότε η αιμοκάθαρση λειτουργεί αποτελεσματικά.
Οι επεμβάσεις αγγειακής προσπέλασης γίνονται σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια που υποβάλλονται ή πρόκειται να υποβληθούν σε αιμοκάθαρση. Οι πολλαπλές παρακεντήσεις που απαιτούνται, επιβάλουν τη δημιουργία αρτηριοφλεβικών επικοινωνιών προκειμένου να εξασφαλίσουν την εύκολη προσπέλαση και την επαρκή παροχή αίματος για την εκτέλεση της αιμοκάθαρσης.
Άλλα συμπτώματα πέρα από το οίδημα είναι ήπιος πόνος, αίσθηση βάρους, ξηρό ή σκασμένο δέρμα.
Η ίδια η θεραπεία αιμοκάθαρσης είναι ανώδυνη και εύκολα ανεκτή από τους περισσότερους ασθενείς. Ωστόσο, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν κόπωση ή και πτώση της αρτηριακής τους πίεσης. Εάν συμβεί αυτό, μπορεί να αισθανθείτε αδιαθεσία στο στομάχι σας, να κάνετε εμετό, να έχετε πονοκέφαλο ή μυϊκές κράμπες. Με συχνές θεραπείες ωστόσο, ο οργανισμός συνηθίζει την αιμοκάθαρση και αυτά τα συμπτώματα συνήθως σταδιακά υποχωρούν.
Οι εξειδικευμένοι διατροφολόγοι ενθαρρύνουν τους περισσότερους ανθρώπους που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση να τρώνε υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη επειδή παράγει λιγότερα απόβλητα για απομάκρυνση κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης. Η υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη προέρχεται από το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια και τα αυγά. Προτείνετε οι ασθενείς να αποφεύγουν τις επεξεργασμένες τροφές και τα κρέατα, όπως αλλαντικά, hot dog και κονσέρβες που έχουν υψηλά ποσοστά νατρίου και φωσφόρου. Ενώ, ισχυρή σύσταση αποτελεί κι ο διατροφικός περιορισμός του καλίου και της περιορισμένης λήψης ύδατος σε ασθενείς με μειωμένη ποσότητα ούρων.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση έχουν εν γένει μία καλή ποιότητα ζωής. Συγκεκριμένα, εάν η γενικότερη υγεία σας το επιτρέπει, θα μπορείτε να:
Συνεχίσετε τις σπουδές ή τη δουλειά σας
Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να παραμείνουν σε αιμοκάθαρση για πολλά χρόνια, αν και η θεραπεία μπορεί να αντισταθμίσει μόνο εν μέρει την απώλεια της νεφρικής λειτουργίας.
Για να επιβεβαιώσουμε ότι η διαδικασία είναι αποτελεσματική, πραγματοποιούνται αιματολογικές εξετάσεις πριν και μετά την κάθαρση για να μετρήσουμε την ποσότητα της ουρίας στο αίμα. Οι δύο βασικοί δείκτες στους οποίους δίνουν έμφαση οι γιατροί για να μετρήσουν την επάρκεια της αιμοκάθαρσης είναι ο Kt/V και URR. Ο Kt/V είναι ο πιο ακριβής δείκτης μέτρησης επάρκειας της αιμοκάθαρσης και ουσιαστικά αποτελεί σύγκριση της ποσότητας του υγρού που «καθαρίζεται» από την ουρία σε κάθε συνεδρία, ως προς την ποσότητα των υγρών στο σώμα, ενώ λαμβάνει υπόψιν και άλλους παράγοντες όπως την απώλεια βάρους κατά την αιμοκάθαρση. Η δείκτης Kt/V πρέπει να κυμαίνεται στο 1.2
O URR είναι ο υπολογισμός του ποσοστού μείωσης ουρίας (Urea Reduction Ratio) και για να υπολογιστεί γίνεται αιματοληψία πριν και μετά την αιμοκάθαρση και στη συνέχεια συγκρίνονται τα ποσοστά ουρίας στα δύο αποτελέσματα. Το επιθυμητό ποσοστό μείωσης ουρίας μετά την αιμοκάθαρση πρέπει να κυμαίνεται στο 65%. Σε περίπτωση που τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων δείξουν ότι η αιμοκάθαρση δεν επαρκεί, τότε θα πρέπει ο γιατρός να ελέγξει ότι όλα λειτουργούν σωστά με το μηχάνημα και το φίλτρο, να επανεξετάσει το χρόνο θεραπείας του ασθενούς ή να διερευνήσει τυχόν προβλήματα που μπορεί να προέκυψαν μετά την τοποθέτηση της αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας.
Πέρα από τους παραπάνω σαφείς δείκτες, η ποιότητα της αιμοκάθαρσης διαφαίνεται δευτερευόντως και στην μεταβολή της αρτηριακής πίεσης του ασθενούς, αλλά και από τα αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων που μας δείχνουν το κάλιο, την κρεατινίνη, το φώσφορο και την αλβουμίνη στο αίμα. Εάν όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία είναι σε καλά επίπεδα, τότε η αιμοκάθαρση λειτουργεί αποτελεσματικά.
Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies για να σας παρέχουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία χρήστη. Οι πληροφορίες των cookies αποθηκεύονται στο πρόγραμμα περιήγησής σας και εκτελούν λειτουργίες όπως η αναγνώρισή σας όταν επιστρέφετε στον ιστότοπό μας και βοηθώντας την ομάδα μας να καταλάβει ποια τμήματα του ιστότοπου μας θεωρείτε πιο ενδιαφέροντα και χρήσιμα.
Το αυστηρώς απαραίτητο cookie θα πρέπει να είναι ενεργοποιημένο ανά πάσα στιγμή, ώστε να μπορέσουμε να αποθηκεύσουμε τις προτιμήσεις σας για ρυθμίσεις cookie.
Εάν απενεργοποιήσετε αυτό το cookie, δεν θα μπορέσουμε να αποθηκεύσουμε τις προτιμήσεις σας. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που επισκέπτεστε αυτόν τον ιστότοπο θα χρειαστεί να ενεργοποιήσετε ή να απενεργοποιήσετε ξανά τα cookies.
