CLOSE

Φλεβική Ανεπάρκεια –  Κιρσοί   &

Φλεβικές Νόσοι

Η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια ή φλεβίτιδα, όπως συχνά αναφέρεται από τους ασθενείς, αποτελεί μία από τις συχνότερες παθήσεις στο Δυτικό κόσμο, καθώς υπολογίζεται ότι αφορά περίπου 10-20% των ανδρών και 30-40% των γυναικών ενώ ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση το πρόβλημα αφορά σχεδόν 1 στις 2 γυναίκες.

Η σημασία της συχνά υποεκτιμάται καθώς πολλές φορές θεωρείται πρόβλημα απλά αισθητικό ή ενοχλητικό, με συμπτώματα όπως το οίδημα, το κάψιμο και το βάρος στα πόδια. Εάν ωστόσο δεν διαγνωσθεί και αντιμετωπισθεί εγκαίρως, μπορεί, σε προχωρημένα στάδια, να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως η θρόμβωση και τα φλεβικά έλκη.

Τι είναι η φλεβική ανεπάρκεια;

Οι φλέβες είναι τα αγγεία που επιστρέφουν το αίμα στην καρδιά. Ειδικά για τις φλέβες των κάτω άκρων αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δουλεύουν ενάντια και στη βαρύτητα. Για να το επιτύχουν αυτό αφενός χρειάζονται τη βοήθεια των μυών, οι οποίοι με την κίνηση τους πιέζουν τις φλέβες και σαν αντλία ωθούν το αίμα προς τα πάνω και αφετέρου έχουν κατά μήκος τους βαλβίδες, οι οποίες μόλις περάσει το αίμα, φυσιολογικά κλείνουν και δεν επιτρέπουν να γυρίσει προς τα κάτω, ωθώντας το έτσι σταδιακά μέχρι την καρδιά. Όταν όμως αυτές οι βαλβίδες χαλάσουν, το αίμα επιστρέφει προς τα κάτω, λιμνάζει στα πόδια, η πίεση στο εσωτερικό των φλεβών αυξάνεται κι έτσι φουσκώνουν.

Το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια, σε πρώτο στάδιο, συμπτώματα όπως πρήξιμο, βάρος, κάψιμο, φαγούρα ή νυκτερινές κράμπες. Καθώς όμως το πρόβλημα συνεχίζεται, το τοίχωμα των φλεβών δεν αντέχει κι έτσι τελικά “ξεχειλώνουν” και δημιουργούνται οι λεγόμενοι κιρσοί, που αποτελούν το δεύτερο στάδιο της φλεβικής ανεπάρκειας.

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Φλεβική ανεπάρκεια ποια είναι τα αίτια και οι παράγοντες κινδύνου;

Το σημαντικότερο ρόλο για την δυσλειτουργία αυτή των βαλβίδων και να εμφανιστεί φλεβική ανεπάρκεια φαίνεται ότι παίζει η κληρονομικότητα, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που ξεκινά από νεαρή ηλικία. Άλλοι παράγοντες που προδιαθέτουν στην εμφάνιση και εξέλιξη του προβλήματος είναι η ακινησία, είτε αφορά πολύωρη ορθοστασία είτε καθιστική ζωή, η ζέστη, η παχυσαρκία και ειδικά στις γυναίκες η εγκυμοσύνη, η εμμηνόπαυση και γενικά οι ορμονικές μεταβολές. Το κάπνισμα αν και δεν φαίνεται να παίζει ρόλο στην δημιουργία των κιρσών, αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για εμφάνιση θρομβώσεων σε ασθενείς που έχουν ήδη πρόβλημα.

Διάγνωση

Η διάγνωση στηρίζεται καταρχάς στη λεπτομερή λήψη ιστορικού, με έμφαση στη διάρκεια και ένταση των συμπτωμάτων καθώς και την ενδελεχή κλινική εξέταση. Για την ακριβέστερη όμως εικόνα και επισήμανση των ιδιαιτεροτήτων κάθε ασθενή, ιδιαίτερα προεγχειρητικά, είναι αναγκαία η διενέργεια έγχρωμης υπερηχητικής φλεβογραφίας (triplex φλεβών). Με τη βοήθεια του triplex αποσαφηνίζεται η ακριβής προέλευση και έκταση του προβλήματος, εντοπίζονται τυχόν επιπλέον παθολογικές καταστάσεις, που δεν είναι δυνατόν να διαπιστωθούν κλινικά και το κυριότερο, καθορίζεται ο χρόνος και ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης για τη φλεβική ανεπάρκεια.

Θεραπεία

Η θεραπεία σε αρχικό στάδιο, όταν ο κίνδυνος επιπλοκών είναι μικρός και τα συμπτώματα δεν επηρεάζουν την ποιότητα ζωής, μπορεί να είναι συντηρητική και βασίζεται κυρίως στη χρήση ελαστικής κάλτσας διαβαθμισμένης συμπίεσης. Όταν η φλεβική ανεπάρκεια βρίσκεται σε στάδιο όπου εμφανίζονται κιρσοί ωστόσο, αφενός τα συμπτώματα γίνονται εντονότερα αφετέρου αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών με σημαντικότερη και δυστυχώς συχνότερη τη θρόμβωση, την πήξη δηλαδή του αίματος που λιμνάζει στις φλέβες, η οποία μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για τη ζωή.

Άλλες επιπλοκές είναι η αιμορραγία από ρήξη των διογκωμένων φλεβών και, σε τελικό στάδιο, η δημιουργία ελκών καθώς από την χρόνια αυξημένη πίεση εντός των φλεβών αρχίζει να αλλοιώνεται το δέρμα, το οποίο σκουραίνει, σκληραίνει και τελικά εξελκώνεται.

Φλεβικές Νόσοι

Κιρσοί: Οι κιρσοί σχηματίζονται στις επιφανειακές φλέβες καθώς το αίμα που λιμνάζει σε αυτές τις διογκώνει δίνοντάς τους σχοινοειδή μορφή με πιθανές ελικώσεις. Εκτός του αισθητικού προβλήματος οι κιρσοί προξενούν κούραση, κάψιμο, φαγούρα, κράμπες και πόνο. Οι ενοχλήσεις επιδεινώνονται συνήθως μετά από μακρά καθιστική θέση, τις βραδινές ώρες, στην αρχή κάθε ζεστής εποχής, προ της περιόδου και κατά την εγκυμοσύνη.
Θρομβοφλεβίτιδα: αποτελεί συχνό και επώδυνο σύμπτωμα της φλεβικής ανεπάρκειας κατά το οποίο δημιουργείται θρόμβος, το τοίχωμα τις φλέβας φλεγμαίνει, το δέρμα γίνεται σκληρό, ζεστό, κόκκινο και πρησμένο. Η κατάσταση αυτή δεν είναι επικίνδυνη για την υγεία, αλλά μετά από τη φλεβική θρόμβωση είναι πιθανή η εμφάνιση κιρσών (δευτεροπαθείς κιρσοί).
Φλεβικά έλκη: πληγές που προξενούνται σε ασθενείς σε προχωρημένο στάδιο φλεβικής ανεπάρκειας. Ενδεχόμενη νόσος του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου προκαλεί σημαντικές διαταραχές στην αιματική ροή. Εάν οι εν τω βάθει φλέβες ανεπαρκέσουν τότε δεν μπορούν να παροχετεύσουν τη ροή του αίματος, γεγονός που προοδευτικά επιφέρει χρόνιες παθήσεις των φλεβών.
Η Θρόμβωση του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου είναι μια σοβαρή παθολογική κατάσταση με συναφείς επιπλοκές τη χρόνια φθορά των φλεβικών βαλβίδων και την πνευμονική εμβολή.

Παράγοντες που συντελούν στη φλεβική ανεπάρκεια

Μεταξύ των παραγόντων που συντελούν στη δημιουργία φλεβικής ανεπάρκειας συμπεριλαμβάνονται:
⦁ η κληρονομικότητα
⦁ ο τρόπος ζωής και εργασίας (παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης, διατροφή, επαγγελματική δραστηριότητα με παρατεταμένη ορθοστασία ή ακινητοποίηση, κ.λπ.)
⦁ οι ορμονικές αλλαγές (αντισυλληπτική αγωγή, εγκυμοσύνη, κ.α.)
⦁ η ηλικία
⦁ ιστορικό φλεβικής θρόμβωσης
⦁ συγγενείς (γενετικοί) λόγοι όπως η έλλειψη βαλβίδων που οδηγεί σε φλεβική ανεπάρκεια σε άτομα νεαρής ηλικίας

Διάγνωση της φλεβικής νόσου

Όσο πιο σύντομα αναγνωριστεί και αντιμετωπιστεί μια νόσος των φλεβών, τόσο χαμηλότερος είναι ο κίνδυνος για επιπλοκές.
Για να καθοριστεί ο τύπος και η βαρύτητα μιας φλεβικής νόσου συνίσταται η άμεση επίσκεψη σε ειδικό ιατρό. Τυχόν ιστορικό προηγούμενων θρομβώσεων και φλεγμονών των φλεβών του ασθενούς ή ιστορικό φλεβικής νόσου εντός του άμεσου οικογενειακού περιβάλλοντος αποτελούν ενδείξεις ευπάθειας.
Σε συνδυασμό με το ιστορικό, ο ιατρός εξετάζει προσεκτικά τα πόδια και το δέρμα του ασθενούς σε διαφορετικές στάσεις επιτρέποντας μια αρχική εκτίμηση του προβλήματος.
Για την ακριβέστερη διάγνωση ίσως κριθεί αναγκαία μια από τις ακόλουθες εξετάσεις:
⦁ Υπέρηχο doppler : είναι η πιο συχνά εφαρμοσμένη τεχνική που επιτρέπει στον ιατρό να καθορίσει την ταχύτητα και την κατεύθυνση της ροής του αίματος μέσα στη φλέβα.
⦁ Υπερηχογράφημα duplex: επιτρέπει τον ακριβή καθορισμό της ταχύτητας και της ροής του αίματος προσφέροντας επιπλέον πλήρη απεικόνιση των αιμοφόρων αγγείων και λεπτομερή στοιχεία για την κατάσταση των φλεβών.
⦁ Ρεογραφία ανάκλασης φωτός (LRR ή φωτοπληθυσμογραφία): επιτρέπει στον ιατρό να εντοπίσει τυχόν διαταραχές στη φυσιολογική φλεβική λειτουργία.
⦁ Φλεβογραφία: είναι μια ακτινογραφία των φλεβών, επιτυγχάνεται με τη χρήση σκιαγραφικού και απεικονίζει τη μορφή των φλεβών, τη λειτουργία των βαλβίδων και την κατεύθυνση της αιματικής ροής. Η φλεβογραφία χρησιμοποιείται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις για διαγνωστικούς και επεμβατικούς σκοπούς.

Απαραίτητες εξετάσεις για τη διάγνωση και την υπόδειξη της θεραπείας

Το υπερηχογράφημα-doppler (triplex) είναι η εξέταση επιλογής για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και για να κατευθυνθεί η θεραπεία. Συνδυάζει τον υπέρηχο που επιτρέπει τη μορφολογική μελέτη και το doppler που πραγματοποιεί την αιμοδυναμική μελέτη του φλεβικού δικτύου.

Είναι μια εξέταση αξιόπιστη, επαναλήψιμη και μη επεμβατική. Επιτρέπει την ακριβή περιγραφή των φλεβών των κάτω άκρων, την υλοποίηση μιας αυθεντικής χαρτογράφησης και την έρευνα φυσιοπαθολογικών ανωμαλιών.

Κιρσοί κάτω άκρων

Δικτυωτοί κιρσοί και ευρυαγγείες

Ποιοί είναι οι παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξη των κιρσών
Οι παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης των κιρσών είναι οι ακόλουθοι:

  • To γυναικείο φύλο. Οι κιρσοί αφορούν πιο συχνά τις γυναίκες από τους άνδρες.
  • Η κληρονομικότητα. Βρίσκουμε συχνά στο οικογενειακό ιστορικό κάποιο περιστατικό που παρουσίαζε κιρσούς.
  • Η εγκυμοσύνη. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης υπάρχει συμπίεση των λαγόνιων φλεβών από τη μήτρα και φλεβική υπερπίεση των κάτω άκρων, ευαισθησία του φλεβικού τοιχώματος οφειλόμενη στις ορμονικές μεταβολές και αύξηση του όγκου του αίματος.
  • Η ηλικία. Η συχνότητα των κιρσών αυξάνει με την ηλικία.
  • Η παρατεταμένη ορθοστασία, κυρίως λόγω επαγγέλματος.
  • Η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή.
  • Κιρσοί και εγκυμοσύνη
  • Παρατεταμένη ορθοστασία λόγω επαγγέλματος

Ποια είναι τα συμπτώματα των κιρσών

Οι δικτυωτοί κιρσοί και οι ευρυαγγείες αποτελούν κυρίως αισθητικό πρόβλημα και είναι συνήθως ασυμπτωματικοί.
Οι υπόλοιποι κιρσοί συνιστούν όχι μόνο αισθητικό πρόβλημα για τους ασθενείς αλλά συνδέονται με συμπτώματα και κλινική εικόνα μεταβλητής βαρύτητας. Δεν υπάρχει όμως πάντοτε συσχέτιση μεταξύ της σοβαρότητας της φλεβικής ανεπάρκειας και της κλινικής της εικόνας:

  • Αίσθηση πρηξίματος, βάρους στα πόδια
  • Αίσθηση φαγούρας και καύσου.
  • Μυϊκές κράμπες.
  • Πόνοι και οίδημα, που επιτείνονται από την ορθοστασία.
  • Ωχρά δερματίτιδα, έκζεμα, έλκος.

Τα συμπτώματα επιδεινώνονται κατά το τέλος της ημέρας και σε περιόδους ζέστης.

Ποιοί είναι οι κίνδυνοι

Οι πιο σημαντικοί κίνδυνοι που συνδέονται με την παρουσία των κιρσών

  • Απουσία θεραπείας. οι κιρσοί χειροτερεύουν σε αριθμό και σε μέγεθος και μπορεί να ευθύνονται για επιπλοκέςμεταβλητής σοβαρότητας:
  • Επιπολής φλεβική θρόμβωση. Αυτός ο κίνδυνος είναι αυξημένος στην περίπτωση των κιρσών εξαιτίας της φλεβικής στάσης. Γενικά πρόκειται για μια επιπλοκή που δεν είναι σοβαρή. Εντούτοις υπάρχουν περιγεγραμμένες περιπτώσεις προέκτασης στο εν τω βάθει δίκτυο (κίνδυνος εν τω βάθει θρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής).
  • Αιμορραγία. Οι κιρσοί μπορούν να σπάσουν είτε αυθόρμητα είτε έπειτα από μικρό τραυματισμό. Η αιμορραγία ενδέχεται να είναι θεαματική αλλά είναι εύκολο να σταματήσει με συμπίεση και ανύψωση του κάτω άκρου.
  • Χρόνια φλεβική ανεπάρκεια: οίδημα, ωχρά δερματίτιδα, έκζεμα, λευκή ατροφία, φλεβικό έλκος.
  • Κιρσοί: κίνδυνος θρόμβωσης

Η Εξέταση

Απαραίτητες εξετάσεις για τη διάγνωση και την υπόδειξη της θεραπείας
Το υπερηχογράφημα-doppler (triplex) είναι η εξέταση επιλογής για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και για να κατευθυνθεί η θεραπεία. Συνδυάζει τον υπέρηχο που επιτρέπει τη μορφολογική μελέτη και το doppler που πραγματοποιεί την αιμοδυναμική μελέτη του φλεβικού δικτύου.
Είναι μια εξέταση αξιόπιστη, επαναλήψιμη και μη επεμβατική. Επιτρέπει την ακριβή περιγραφή των φλεβών των κάτω άκρων, την υλοποίηση μιας αυθεντικής χαρτογράφησης και την έρευνα φυσιοπαθολογικών ανωμαλιών.

Ποιές είναι οι θεραπείες των κιρσών

Η συντηρητική θεραπεία στηρίζεται στην εφαρμογή κατάλληλης ελαστικής συμπίεσης σε συνδυασμό με ενδεχόμενη λήψη φλεβοτονικών φαρμάκων. Επιτρέπει να ανακουφιστεί η συμπτωματολογία αλλά όχι να εξαλειφθεί το πρόβλημα.

Οι κύριες επεμβατικές μέθοδοι θεραπείας είναι οι εξής:

  • Η χειρουργική εκρίζωση της παθολογικής σαφηνούς φλέβας (τεχνική stripping).
  • Η αιμοδυναμική συντηρητική θεραπεία της φλεβικής ανεπάρκειας (τεχνική C.H.I.V.A.*).
  • Η επιλεκτική αφαίρεση των κιρσών υπό τοπική αναισθησία (τεχνική A.S.V.A.L.**).
  • Οι ελάχιστα-επεμβατικές ενδοαυλικές θεραπείες με ραδιοσυχνότητα (radiofrequency) ή laser, επιτρέπουν την ενδοαγγειακή εξάλειψη της μείζονος σαφηνούς φλέβας. Μπορούν να συνδυαστούν με φλεβεκτομές.
  • Η ελάχιστα επεμβατική, ενδοφλεβική απόφραξη με ειδική ιατρική κόλλα.
  • Η σκληροθεραπεία προορίζεται κυρίως για τη θεραπεία των ευρυαγγειών και των δικτυωτών κιρσών.
    • Ελαστικές κάλτσες
    • Χειρουργική θεραπεία ‘stripping par invagination’

    Η χειρουργική αφαίρεση της παθολογικής σαφηνούς φλέβας με την τεχνική stripping, γίνεται με την πραγματοποίηση δύο μικρών τομών. Η επέμβαση αυτή πραγματοποιείται υπό τοπική, περιοχική ή γενική αναισθησία και συνδυάζεται συνήθως με την εκρίζωση των υπολοίπων εμφανών κιρσών.
    Το “stripping par invagination” συνίσταται στο να αποσύρει τη σαφηνή φλέβα με τη βοήθεια ενός ειδικού καθετήρα (stripper) αναστρέφοντάς την στο δικό της στόμιο και αυλό. Αυτή η τεχνική δίνει άριστα αποτελέσματα καθώς ο εγκολεασμός προκαλεί ελάχιστα τραύματα στους γειτονικούς ιστούς. Έτσι υπάρχουν λίγες μετεγχειρητικές εκχυμώσεις και καθόλου ερεθισμός στο σαφηνές νεύρο που είναι δίπλα στη φλέβα.

    • Ελάχιστα-επεμβατική ενδοαυλική θεραπεία με ραδιοσυχνότητα ή laser

    Οι ελάχιστα-επεμβατικές θεραπείες με ραδιοσυχνότητα ή laser ενδοφλεβίως, επιτρέπουν την ενδοαγγειακή εξάλειψη της παθολογικής σαφηνούς φλέβας.
    Οι δύο τεχνικές βασίζονται στην ίδια αρχή: ένας καθετήρας εισάγεται διαδερμικά μέσα στη φλέβα και απελευθερώνει ενέργεια η οποία προκαλεί τη θερμική καταστροφή και την ινώδη συστολή της φλέβας. Η θεραπευμένη σαφηνής φλέβα μειώνεται σταδιακά σε διάμετρο μέχρι την πλήρη απορρόφησή της από τον οργανισμό.

    Οι ενδοφλεβικές θεραπείες πραγματοποιούνται υπό τοπική αναισθησία και μπορούν να συνδυαστούν με αισθητικές φλεβεκτομές σε περίπτωση παρουσίας παράπλευρων κιρσών. Ο ελάχιστα επεμβατικός χαρακτήρας τους επιτρέπει στους ασθενείς την σχεδόν άμεση επιστροφή τους στις επαγγελματικές τους ασχολίες και στα χόμπι τους.

Μετεγχειρητικές οδηγίες

Οι χειρουργικές ή ενδοαυλικές επεμβάσεις απαιτούν νοσηλεία μικρής διάρκειας. Οι ασθενείς βγαίνουν από το νοσοκομείο τη μέρα της επέμβασης ή την επομένη. Το βάδισμα επιτρέπεται αμέσως. Είναι αναγκαία η εφαρμογή μιας προσαρμοσμένης ελαστικής κάλτσας για δύο έως τρεις εβδομάδες. Η επαγγελματική δραστηριότητα μπορεί να ξεκινήσει 1 με 4 ημέρες μετά από την επέμβαση.

⦁ Αποφύγετε την παρατεταμένη όρθια στάση χωρίς να κινείστε. Υιοθετήστε μια δραστηριότητα όπως το τακτικό περπάτημα.
⦁ Αποφύγετε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο.
⦁ Αποφύγετε τα ζεστά μπάνια και την έκθεση στη θερμότητα (π.χ. σάουνα).
⦁ Φορέστε ειδικές ελαστικές κάλτσες.
⦁ Οι καλύτερες θεραπείες για την εξάλειψη των ευρυαγγειών
⦁ Τα καλυτέρα αποτελέσματα για τη θεραπεία των ευρυαγγειών αποκτώνται από το συνδυασμό της μικροσκληροθεραπείας και του laser.

Η μικροσκληροθεραπεία συνίσταται στην έγχυση ενός ειδικού υγρού στις τηλεαγγειεκτασίες προκαλώντας έτσι την απόφραξη τους. Στη συνέχεια οι τηλεαγγειεκτασίες θα απορροφηθούν αργά από τον οργανισμό.
Το laser Nd:Yag 1064 nm μεταφέρει έντονη φωτεινή ενέργεια που απορροφάται από τις τηλεαγγειεκτασίες. Στη συνέχεια οι τηλεαγγειεκτασίες απορροφούνται από τον ίδιο τον οργανισμό.
Ο αριθμός των αναγκαίων συνεδριών εξαρτάται από τον αριθμό και το μέγεθος των ευρυαγγειών. Γενικά η θεραπεία ξεκινάει με μερικές συνεδρίες μικροσκληροθεραπείας και συνεχίζεται από συνεδρίες laser.

Ένδειξη θεραπείας
⦁ Μικροσκληροθεραπεία
⦁ Laser Nd:Yag 1064 nm
⦁ Αντιμετώπιση κιρσών με θεραπευτική κόλλα

Η τεχνική της ενδοφλεβικής απόφραξης με ειδική ιατρική κόλλα (cyanoacrylate) είναι ελάχιστα επεμβατική σε σύγκριση με τη συμβατική χειρουργική επέμβαση.
Η διαδικασία είναι κατά κάποιο τρόπο παρόμοια με την ενδοφλεβική θεραπεία που χρησιμοποιεί laser ή ραδιοσυχνότητα αλλά έχει και μερικές διαφορές.
Μετά από τοπική αναισθησία, ένας ειδικός καθετήρας εισάγεται διαδερμικά στη σαφηνή φλέβα και προωθείται υπό καθοδήγηση με υπέρηχο στη βουβωνική ή την ιγνυακή χώρα (ανάλογα αν πρόκειται να κλείσει η μείζονα ή ελάσσονα σαφηνής φλέβα). Στη συνέχεια, μέσω αυτού του καθετήρα, γίνεται σταδιακά έγχυση κυανοακρυλικής κόλλας στο εσωτερικό της φλέβας, ώστε να σφραγιστεί και να μην υπάρχει πλέον αιματική ροή.